Ở phụ nữ các hormone sinh dục quan trọng là Estrogen và Progesterone:
Hormone Estrogen: Đây là hormone sinh dục chính của nữ giới được tổng hợp chủ yếu tại buồng trứng và một lượng nhỏ tại tuyến thượng thận. Estrogen tồn tại tự nhiên trong cơ thể ở 3 dạng:
17β-estradiol
Estron
Estriol.
Trong đó 17β-estradiol là estrogen được tổng hợp nhiều nhất và có tác dụng sinh học mạnh nhất.
Estrogen có vai trò tạo nên những phái tính đặc trưng của phụ nữ:
Phát triển kích thước mô mỡ các ống dẫn của tuyến vú.
Cơ thể tạo thành những đường nét mềm mại, uyển chuyển, vai nhỏ, hông và mông to.
Giữ thanh quản người phụ nữ theo tỷ lệ lúc chưa dậy thì khiến giọng nói giữ tần số cao.
Da dẻ mịn màng hơn, cơ thể ít lông, nhưng tóc có thể phát triển dài nhanh hơn.
Tạo ra biến đổi có chu kì của cổ tử cung và âm đạo theo chu kì kinh nguyệt ở người phụ nữ. Nó tạo môi trường thuận lợi cho tinh trùng dễ dàng xâm nhập vào tử cung, tồn tại và di chuyển được, đồng thời tạo nên lớp niêm mạc tử cung để giúp trứng bám vào làm tổ, và vì vậy, nó tạo điều kiện tốt nhất cho sự thụ tinh. Bên cạnh đó tạo môi trường acid tại âm đạo để ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập.
Estrogen hỗ trợ sự phát triển của nang trứng, và khi trứng rụng, estrogen sẽ làm tăng nhu động của vòi trứng để đón lấy trứng dễ dàng và đưa nang trứng vào trong tử cung thuận lợi.
Duy trì khả năng và ham muốn tình dục.
Có tác dụng tốt cho hệ tim mạch như tăng Cholesterone tốt (HDL) giảm Cholesterone xấu (LDL), hạn chế bệnh tim mạch ở nữ giới… Tuy nhiên khi Estrogen sản sinh quá nhiều hoặc sử dụng thuốc bổ sung vượt mức sẽ làm tăng nguy cơ tạo thành cục máu đông và gây tắc mạch máu.
Hình thành và duy trì khung xương khỏe mạnh.
Estrogen ảnh hưởng lớn để trạng thái tâm lí, sức khỏe tinh thần của phụ nữ. Vì vậy nếu nồng độ estrogen giảm sẽ dẫn đến tâm trạng thất thường, hay cáu gắt, lo lắng dễ gây nên trầm cảm, nhất là khi mang thai, sau sinh hoặc tiền mãn kinh, mãn kinh vì đây là những thời điểm thay đổi nồng độ hormone thường xuyên.
Phụ nữ thường có nồng độ Estrogen dao động trong khoảng 15 – 350 pg/ml. Phụ nữ sau mãn kinh có nồng độ chỉ khoảng 10 – 20 pg/ml.
2. Progesterone: Progesterone sản sinh chủ yếu tại hoàng thể ở buồng trứng của phụ nữ, một lượng ít hơn ở vùng vỏ tuyến thượng thận. Ở tuần thứ 10-12 của thai kỳ, bánh nhau trở thành nơi sản xuất progesterone là chủ yếu.
Vai trò chính của Progesterone:
Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới.
Làm dầy lớp nội mạc (niêm mạc) tử cung để trứng được thụ tinh có thể bám vào.
Kích thích tăng sinh, tăng kích thước tử cung để bào thai phát triển.
Ức chế quá trình chín và rụng của trứng.
Sau khi thụ thai, progesterone được sản xuất ở nhau thai và luôn duy trì nồng độ cao trong suốt thai kỳ, có tác dụng làm mềm cơ tử cung, giảm nhạy cảm với nhân tố gây co thắt (Oxytoxine) ngăn chặn các cơn co tử cung, giúp cổ tử cung của người mẹ luôn đóng kín, ngăn ngừa đẻ non, bảo vệ thai nhi phát triển bình thường.
