Bài viết bởi: Bác sĩ VŨ THỊ TƯ HẰNG – BỆNH VIỆN BÌNH DÂN ĐÀ NẴNG
I – BỆNH MỠ MÁU LÀ GÌ
Bệnh rối loạn mỡ máu,rối loạn lipid máu, máu nhiễm mỡ đều là một căn bệnh
Bệnh mỡ máu là tình trạng tăng lượng cholesterol gây hại và giảm lương cholesterol có lợi cho cơ thể .
Mỡ máu bao gồm 4 chỉ số cơ bản bình thường gồm:
Cholesterol toàn phần Bình thường : < 5,2mmol/l hoặc < 200 mg/dl
LDL – Cholesterol Bình thường : < 3,3 mmmol/l hoặc < 3,3 mg/dl
HDL – Cholesterol Bình thường : > 1,3 mmol/l hoặc > 1,3 mg/dl
Triglyceride Bình thường : < 2,2 mmol/l hoặc < 160 mg/dl
* Cholesterol là một chất béo, là thành phần cấu tạo chủ yếu của màng tế bào,sợi thần kinh và các nội tiết tố trong cơ thể .
* Triglyceride : khi các acid béo tự do được hấp thu qua gan sẽ chuyển thành cholesterol,nếu lượng acid béo dư thừa sẽ chuyển thành triglyceride( biến thành năng lượng )
* Cholesterol được vận chuyển trong máu nhờ gắn kết vơi Lipoprotein có phân tử lượng thấp (LDL) ,và Lipoprotein có phân tử lượng cao (HDL )
* LDL-C cao : vận chuyển cholesterol vào trong máu thấm vào thành mạch gây nên việc hình thành mảng xơ vữa ( có hại cho sức khỏe )
* HDL-C : là cholesterol có lợi cho sức khỏe vì nó chống lại quá trình xơ vữa động mạch bằng cách mang cholesterol dư thừa trong máu trở về gan.Một sức khỏe tốt thì tất cả các chỉ số này sẽ được giữ ở một mức ổn định theo chỉ số bình thường.
Mỡ máu xuất hiện khi 1 trong 3 chỉ số: cholesterol toàn phần, LDL và triglyceride bị tăng lên , đây là các chỉ số có hại cho sức khỏe làm tăng quá trình xơ vữa động mạch .
Chỉ số HDL – cholesterol ; tăng lên thì có lợi cho sức khỏe vì nó chống lại quá trình xơ vữa động mạch, Nếu thấp hơn bình thường là bệnh lý .
II – NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH
1.Mỡmáucao do tuổitácvàgiớitính: Các bác sĩ đã nghiên cứu và chứng minh rằng Estrogen ảnh hưởng đến việc chuyển hóa chất béo và ảnh hưởng gián tiếp đến các mạch máu. Nữ giới đang trong độ tuổi từ 15 đến 45 tuổi thường có tỉ lệ triglyceride thấp hơn so với nam giới. Tuy nhiên, khi bước sang giai đoạn mãn kinh, lượng triglyceride và cholesterol xấu này càng ngày càng tăng và làm tăng khả năng bị mắc bệnh xơ vữa động mạch ở nữ giới.
2.Bệnh béo phì: Các nhà nghiên cứu phân tích, trọng lượng cơ thể dư thừa sẽ làm tăng hàm lượng cholesterol trong máu, đặc biệt, các chất béo thường hay xuất hiện tập trung ở vùng bụng của bạn thay vì ở phần ngực hay hông, đùi.
3. Mỡ máu tăng cao do chế độ ăn quá nhiều chất béo
Ăn quá nhiều chất béo bão hòa có thể khiến mức cholesterol tăng gây ra mỡ máu cao
Các loại thực phẩm có hàm lượng chất béo bão hòa cao như thịt bò, thịt lợn, thịt bê, sữa, trứng. Thực phẩm đóng gói, đồ hộp chứa dầu dừa, dầu cọ, bơ ca cao cũng có thể chứa hàm lượng chất béo cao.
Bạn nên có chế độ ăn uống hợp lý kết hợp nhiều hoa quả, rau xanh, các loại thực phẩm ít chất béo để giúp cơ thể hấp thụ tốt hơn, tránh được bệnh tật.
4. Thường xuyên căng thẳng, stress
Stress ( căng thẳng) là nguyên nhân gây ra rất nhiều bệnh hiện nay. Hàm lượng mỡ trong máu cao cũng xuất phát từ thủ phạm này.
Những khi mệt mỏi hay gặp phải áp lực lớn từ công việc, người ta có xu hướng ăn nhiều hơn và tập thể dục ít lại, uống rượu và sử dụng các chất kích thích nhiều hơn. Tất cả những việc trên trực tiếp dẫn đến việc hàm lượng mỡ máu tăng lên nhiều hơn.
5. Mức độ vận động ảnh hưởng rất lớn đến việc mỡ máu tăng cao
Tập thể dục luôn luôn tốt cho sức khỏe. Nếu thiếu hoạt động thể chất sẽ làm tăng lipoprotein xấu (LDL – tăng khả năng bệnh tim), giảm HDL hoặc cholesterol tốt.
Chính vì thế nếu ít vận động cũng sẽ khiến mỡ máu tăng cao. Chịu khó tập thể dục thể thao là việc khuyên làm đầu tiên, vận động nhiều vừa khiến cơ thể khỏe mạnh lại vừa loại bỏ nguy cơ mỡ máu cao
6. Tình trạng sức khỏe chung: Nếu bạn mắc các bệnh như tiểu đường hoặc giảm hoạt động tuyến giáp có thể khiến lượng mỡ trong máu tăng cao.
7. Tiền sử từ gia đình: Nếu thành viên trong gia đình bạn như ông bà, bố mẹ bị mỡ máu cao thì nguy cơ bạn bị căn bệnh này là rất lớn.
8. Hút thuốc: Hút thuốc sẽ làm giảm lượng cholesterol tốt HDL trong cơ thể của bạn. Điều này có thể dẫn đến các bệnh về tim. Bạn nên từ bỏ thói quen hút thuốc ngay từ bây giờ.
III – TRIỆU CHỨNG BỆNH MỠ MÁU:
Triệu chứng ở giai đoạn đầu : Khi người bệnh mỡ trong máu ở vào giai đoạn đầu sẽ xuất hiện một số dấu hiệu điển hình như xuất hiện những nốt nhỏ bóng loáng như những nốt mụn trứng cá, những nốt nhỏ này thường có màu vàng. Xung quanh mắt, ngực, khuỷu tay, lưng, đùi, gót chân là những vị trí mà nốt nhỏ này xuất hiện. Song những nốt này lại không tạo cảm giác ngứa hoặc đau rát.
Triệu chứng của mỡ máu ở giai đoạn phát triển
Khi bệnh mỡ máu cao xuất hiện nhưng không áp dụng các biện pháp điều trị, bệnh sẽ phát triển nặng hơn, ở giai đoạn này người bệnh sẽ thấy xuất hiện các biểu hiện như: hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, khó thở, hồi hộp,…
Khi ở vào giai đoạn này, người bệnh sẽ thấy cơ thể lên cân nhanh chóng và một số người có thể bị béo phì.
Triệu chứng ở giai đoạn nghiêm trọng
Ở giai đoạn này, người bệnh sẽ bắt gặp các biến chứng của mỡ máu, đó là việc xuất hiện các căn bệnh liên quan đến hệ thống mạch máu như bệnh tim mạch, xơ vữa động mạch, tiểu đường, cao huyết áp, tai biến mạch máu não,…nặng hơn có thể dẫn đến tử vong.
Đây được xem là những triệu chứng điển hình của máu nhiễm mỡ, các triệu chứng và biểu hiện này người bệnh hoàn toàn có thể nhận biết được.
Nhưng để có thể biết chính xác về mức độ và tình trạng bệnh, người bệnh nên đến các trung tâm y tế để thăm khám.
4. BỆNH MỠ MÁU CÓ NGUY HIỂM KHÔNG ?
Theo số liệu thống kê cho biết, hàng năm có hơn 500.000 người tử vong do bệnh mỡ máu cao.
Nếu ở giai đoạn đầu, bệnh mỡ máu được phát hiện và thực hiện các biện pháp điều trị ngay, các chỉ số mỡ máu sẽ nhanh chóng về mức ổn định. Nhưng ngược lại nếu không thực hiện các biện pháp chữa trị hoặc áp dụng các biện pháp chữa trị không đúng cách, bệnh sẽ phát triển nặng và gây ảnh hưởng khá nghiêm trọng đến sức khỏe.
Khi mà mỡ máu cao là nguyên nhân hình thành các mảng bám xơ vững bên trong lòng mạch máu, là nguyên nhân dẫn đến bệnh cao huyết áp, bệnh nhồi máu cơ tim, bệnh tai biến mạch máu não,…
5. Điều trị bệnh mỡ trong máu bằng phương pháp đông y
Theo YHCT bệnh mỡ máu là chứng Đàm trọc phì bạng do mất cân bằng các thành phần lipoprotein máu ,các tạng can tỳ thận bị ảnh hưởng .
Phân loại : có 4 loại hai thể đầu thường gặp: Thể đàm trệ, thể thấp nhiệt, thể khí trệ huyết ứ, thể thận dương hư
Tùy theo bệnh thuộc thể nào mà điều trị khác nhau , có nhiều bài thuốc có thể điều trị khỏi bệnh rối loạn mỡ máu .
Điều trị thể đàm trệ :Bài nhị trần thang gia vị :Bán hạ 8g.hậu phác 16g,trần bì 19g,sơn tra 12g ,bạch linh 16g ,cam thảo 6g .sắc uống ngày 1 thang.
Điều trị thể thấp nhiệt : lá sen 34g,hà thủ ô 12g,sơn tra 24g, thảo quyết minh 24g, tang ký sinh 16g, uất kim 10 g .sắc ngày 1 thang
6. CÁCH PHÒNG NGỪA BỆNH MỠ MÁU
Có một chế độ ăn uống khoa học
Hạn chế sử dụng các đồ ăn nhiều chất béo
Bổ sung rau xanh trong chế độ ăn hàng ngày
Hạn chế sử dụng các đồ ăn nhanh, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ
Hạn chế sử dụng rượu bia và cách chất kích thích
Thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao
Thực hiện khám sức khỏe định kì
7. BỆNH MÁU NHIỄM MỠ NÊN ĂN GÌ VÀ KIÊNG ĂN GÌ
7.1 Bệnh mỡ máu cao nên ăn gì?
Mỡ máu cao nên ăn thịt trắng thay thế thịt đỏ
Mỡ trong máu cao nên cung cấp dưới 30% calo từ chất béo mỗi ngày
Tăng cường sử dụng rau xanh và hoa quả
Sử dụng dầu thực vật thay thế mỡ động vật
Mỡ máu cao nên uống nhiều nước
Một số thực phẩm tốt, có thể giúp làm giảm cholesterol mà người bệnh mỡ trong máu có thể chế biến sử dụng hàng ngày như: hành tây, giá đỗ, táo, cá hồi, cá chép,…
7.2 Bệnh mỡ máu cao kiêng ăn gì?
Người bệnh mỡ máu hạn chế sử dụng rượu bia
Mỡ máu không nên sử dụng dầu cọ hoặc dầu dừa
Mỡ máu cao nên kiêng ăn bơ thực vật dạng thỏi và bánh
Mỡ máu nên kiêng sử dụng các đồ ăn nhanh và các món chiên xào
Hạn chế sử dụng các đồ ngọt
Chế độ ăn uống của người bệnh mỡ trong máu đóng một vai trò qua trọng, đây sẽ là yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến kết quả thực hiện các biện pháp điều trị bệnh. Vì vậy, người bệnh cần chú ý đến vấn đề này để lên được một thực đơn ăn uống khoa học, hỗ trợ trong điều trị bệnh mỡ trong máu tăng cao.
Tư vấn bởi: Bs. VŨ THỊ TƯ HẰNG – GIÁM ĐỐC BỆNH VIỆN BÌNH DÂN
Khamdinhkydanang.com – Danh bạ bác sĩ cho mọi nhà.
Trang tìm kiếm bệnh viện, bác sĩ, nhà thuốc, nha khoa, thẩm mỹ viện, phục hồi chức năng …
Hệ thống hoạt động vì sức khỏe cộng đồng nên mọi cá nhân, doanh nghiệp liên quan đến dịch vụ Y tế đều được niêm yết thông tin miễn phí.
Trân trọng cảm ơn quý khách !
Admin: Nguyen Hai Quoc – Email: khamdinhkydanang@gmail.com
Qúy khách đặt lịch khám nhanh bằng cách quét QR Code trên Zalo hoặc click vào biểu tượng bên dưới:
