BỔ SUNG VITAMIN TRONG THAI KỲ VÀ SAU SINH

BỔ SUNG VITAMIN TRONG THAI KỲ VÀ SAU SINH

Bài viết được dịch & đăng tải bởi Ths Bác sĩ Lê Như Ngọc – Phòng khám Sản Phụ khoa 28 Hải Phòng, TP. Đà Nẵng.

Vitamin bổ sung trong thai kỳ được khuyến cáo để hỗ trợ cho sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Mang thai là quá trình khó đoán trước, người phụ nữ có thể mất 1 tháng, 1 năm hoặc thậm chí lâu hơn để cố gắng thụ thai và trở thành mẹ bầu. Ngoài ra, có nhiều giai đoạn phát triển quan trọng của thai nhi diễn ra trước khi người phụ nữ biết rằng mình đang mang thai.

Khi nào nên bắt đầu bổ sung vitamin trong thai kỳ ?

Do tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn cũng như không biết rõ thời điểm thụ thai, nên vitamin được khuyên dùng 3 tháng trước khi cố gắng thụ thai. Việc này giúp khắc phục các tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng đã có trước đó hoặc thiếu hụt do tăng nhu cầu trong lúc mang thai. Nếu không thể bắt đầu bổ sung vitamin 3 tháng trước khi mang thai, thì nên bổ sung acid folic ít nhất 1 tháng trước khi cố gắng thụ thai. Điều này rất quan trọng vì acid folic hỗ trợ sự phát triển và trưởng thành của ống thần kinh (sau này phát triển thành tủy sống, cột sống, não và hộp sọ của em bé) từ tuần thứ 4 đến tuần thứ 6 của thai kỳ – là thời điểm đa số phụ nữ chưa biết mình mang thai. Bổ sung acid folic trong giai đoạn này có thể giúp giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh. Vitamin ‘bầu’ nên được tiếp tục trong suốt thai kỳ.

Những vitamin nào cần bổ sung trong lúc mang thai?

Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG) khuyến cáo tất cả phụ nữ trong độ tuổi có khả năng sinh sản ‘nên được kiểm tra về chế độ ăn và vitamin bổ sung để đảm bảo đủ nhu cầu canxi, sắt, vitamin A, vitamin B6 [pyridoxine], vitamin B12 [cobalamin], vitamin D và các chất dinh dưỡng khác’. Bổ sung acid folic được khuyến cáo cho những phụ nữ này bất kể lượng acid folic có trong chế độ ăn như thế nào, để giúp giảm nguy cơ khuyết tật ống thần kinh.

Mặc dù được Viện Hàn lâm Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ khuyến cáo vào năm 1998 như một chất dinh dưỡng thiết yếu, nhưng vai trò của choline đối với sự phát triển của bà mẹ và thai nhi vẫn chưa được công nhận. Choline đang được chú ý trong dinh dưỡng thai kỳ vì nó đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển ống thần kinh, phát triển trí nhớ, tăng sinh tế bào gốc Choline được cho là có tác động đến nguy cơ khuyết tật ống thần kinh không phụ thuộc vào lượng acid folic.

Các vitamin và vi chất được khuyến cáo trong thai kỳ theo ACOG, CDC, FDA và WHO

Bảng khuyến cáo nhu cầu vitamin và vi chất hàng ngày trong thai kỳ
	ACOG	CDC	FDA	WHO
Canxi	≥ 19 tuổi : 1000mg 14-18 tuổi:1300mg	N/A	1300 mg	1500-2000 mg
Choline	N/A	N/A	550 mg	N/A
DHA	N/A	N/A	N/A	N/A
Acid folic	400mcg trước khi mang thai 600mcg trong suốt thai kỳ	400 mcg	600 mcg	400 mcg
Iod	200 mcg	220 mcg	290 mcg	N/A
Sắt nguyên tố	27 mg	N/A	27 mg	30-60 mg
Vitamin A	≥19 tuổi : 770 mcg 14-18 tuổi 750mcg	10.000 UI	1300 mcg	Chỉ khuyến cáo cho khu vực thiếu Vitamin A trầm trọng
Vitamin B6	1,9 mg	N/A	2 mg	Không khuyến cáo
Vitamin B12	2,6 mcg	N/A	2,8 mcg	N/A
Vitamin C	≥19 tuổi : 85 mg 14-18 tuổi : 80mg	N/A	120 mg	Không khuyến cáo
Vitamin D	15 mcg	N/A	15 mcg	Không khuyến cáo
Vitamin E	Không khuyến cáo, trừ khi thiếu hụt	N/A	19 mg	Không khuyến cáo

N/A : không có số liệu

Khi nào có thể ngừng sử dụng vitamin ‘bầu’ ?

Phụ nữ mang thai có thể gặp khó khăn trong việc uống vitamin bổ sung kéo dài do các tác dụng không mong muốn như vị tanh do acid docosahexaenoic (DHA), táo bón do sắt hoặc canxi, hoặc buồn nôn khi uống lúc bụng đói . Do đó, cần có sự cân bằng giữa thời gian uống và lợi ích sức khỏe của mẹ và thai nhi nhằm hạn chế việc bổ sung không cần thiết.

Sữa mẹ được coi là lựa chọn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Một trong những giá trị của sữa mẹ là cung cấp đủ các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết cho em bé. Tuy nhiên, vẫn còn tranh cãi về việc chỉ cần chế độ ăn uống cân bằng thì có thể đủ để cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ sơ sinh hay không. CDC khuyến cáo tiếp tục bổ sung chất dinh dưỡng ở những bà mẹ cho con bú nếu họ có chế độ ăn hạn chế (ví dụ: ăn chay) . Tuy nhiên, những phụ nữ cho con bú có chế độ ăn uống cân bằng thì viên bổ sung dinh dưỡng vẫn có thể mang lại lợi ích. Lợi ích lớn nhất là đáp ứng đủ nhu cầu iốt tăng lên. Chưa có khuyến cáo rõ ràng hoặc cụ thể nào về việc bổ sung vitamin hay dinh dưỡng trong thời kỳ cho con bú .

Hầu hết phụ nữ cho con bú sẽ tiếp tục sử dụng loại vitamin đã dùng trong thai kỳ. ACOG không đưa ra khuyến cáo nào về việc có nên tiếp tục bổ sung vitamin trong thời kỳ sau sinh hay loại vitamin nào nên được bổ sung và liều lượng bao nhiêu. Bổ sung DHA, vitamin D, acid folic hoặc iốt đã được chứng minh là cải thiện thị lực của trẻ sơ sinh, khả năng phối hợp tay/mắt, sự chú ý, giải quyết vấn đề và xử lý thông tin. WHO khuyến cáo tiếp tục bổ sung vitamin ít nhất 3 tháng trong thời kỳ hậu sản ở những khu vực có tỷ lệ cao (> 40%) có tình trạng thiếu máu trong thai kỳ. Nên tăng lượng choline lên 550 mg/ngày trong thời kỳ cho con bú. Nói tóm lại, tiếp tục bổ sung vitamin trong thời gian cho con bú có thể hữu ích nếu người mẹ có thể dung nạp được và giá cả phải chăng.

Ths.Bs Lê Như Ngọc

Phòng khám Sản Phụ Khoa – Ths.Bs Lê Như Ngọc