THIẾU MÁU TRONG THAI KỲ

THIẾU MÁU TRONG THAI KỲ

Bài chia sẽ của Ths Bác sĩ Lê Như Ngọc – Phòng khám Sản Phụ khoa – 28 Hải Phòng, TP. Đà Nẵng (Dịch)

Một số phụ nữ bị thiếu máu khi mang thai, có nghĩa là họ có quá ít tế bào hồng cầu trong cơ thể. Thiếu máu có thể khiến bạn mệt mỏi hơn khi mang thai, nhưng thiếu máu trong thai kỳ có thể ngăn ngừa và điều trị được.

Tế bào hồng cầu là gì?

Tế bào hồng cầu chính là tế bào máu của bạn. Vai trò chính của chúng là mang oxy từ tim đến các bộ phận trong cơ thể, như não, cơ, da, thận và tất cả các cơ quan khác. Tế bào hồng cầu được sản xuất từ tủy xương. Hồng cầu chứa một loại protein được gọi là hemoglobin, giữ vai trò quan trọng trong vận chuyển oxy.

Cơ thể cần có đủ sắt, vitamin B12 và folate để tạo ra lượng hemoglobin cần thiết.

Thiếu máu là gì?

Khi bị thiếu máu, nghĩa là máu của bạn không có đủ các tế bào hồng cầu khỏe mạnh để mang oxy đi khắp cơ thể và cho em bé của bạn.

Thiếu máu nhẹ thường gặp trong thai kỳ. Nếu bị thiếu máu nhẹ, bạn chỉ sẽ cảm thấy hơi mệt mỏi. Nhưng nếu bị thiếu máu nặng, bạn sẽ cảm thấy như bị hụt hơi liên tục, mệt mỏi nhiều, chóng mặt, cáu kỉnh và khó tập trung. Nhịp tim có thể tăng.

Vì sao phụ nữ mang thai thường bị thiếu máu?

Cơ thể bạn thay đổi trong suốt thai kỳ cùng với sự phát triển của em bé. Cơ thể cần tạo ra nhiều máu hơn khi bạn mang thai. Phụ nữ trung bình sẽ có khoảng 5L máu khi không mang thai, so với 7 – 8L máu khi ở cuối thai kỳ.

Khi cơ thể cần tạo thêm các tế bào máu sẽ làm tăng nhu cầu sắt, vitamin B12 và folate để tạo ra lượng hemoglobin cần thiết. Thiếu sắt là nguyên nhân chính dẫn đến thiếu máu trong thai kỳ. Khi mang thai, nhu cầu sắt tăng gấp 3 lần so với khi đang hành kinh và nhu cầu sắt cũng tăng trong suốt thai kỳ.

Vì sắt rất khó hấp thụ nên việc tạo ra hemoglobin bị hạn chế. Vì vậy, nhiều phụ nữ bị thiếu máu khi mang thai nếu không bổ sung thêm sắt.

Xét nghiệm thiếu máu

Bạn sẽ được xét nghiệm máu vào lần khám thai đầu tiên để kiểm tra nồng độ hemoglobin và các tế bào máu khác. Nếu xét nghiệm này bất thường, bác sĩ có thể làm thêm xét nghiệm để kiểm tra nồng độ sắt, vitamin B12 và folate, đồng thời xét nghiệm di truyền để tìm các rối loạn di truyền như bệnh thalassemia.

Những nguy cơ nếu bị thiếu máu khi đang mang thai

Thiếu máu trong thai kỳ không chỉ khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, khó thở mà còn có thể làm tăng khả năng phải truyền máu sau khi sinh. Thiếu máu cũng làm tăng nguy cơ sinh non hoặc em bé nhẹ cân và bị thiếu máu sau sinh.

Làm thế nào để phòng ngừa thiếu máu trong thai kỳ?

Có 3 cách để tránh bị thiếu máu khi mang thai:

Cần có sức khỏe tốt trước khi có kế hoạch mang thai
Ăn uống lành mạnh khi mang thai
Bổ sung sắt theo chỉ định Bác sĩ

Cần có sức khỏe tốt trước khi có kế hoạch mang thai

Nếu bạn có ý định mang thai, nên đến gặp bác sĩ và kiểm tra sức khỏe. Tại thời điểm này, bạn sẽ được kiểm tra thiếu máu và bổ sung folate.

Phụ nữ nên bổ sung acid folic ít nhất một tháng trước khi mang thai và kéo dài trong ít nhất 3 tháng đầu thai kỳ. Bổ sung acid folic giúp giảm nguy cơ mắc dị tật ống thần kinh như tật nứt đốt sống. Liều tiêu chuẩn là 0,5mg acid folic mỗi ngày, liều cao hơn đối với phụ nữ bị tiểu đường, động kinh, thừa cân hoặc đã từng sinh con bị khuyết tật ống thần kinh.

Ăn uống lành mạnh khi mang thai

Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh để phòng ngừa thiếu máu.

Sắt có trong thịt, bánh mì và ngũ cốc có bổ sung sắt, trứng, rau bina và trái cây sấy khô.
Vitamin B12 có trong thịt, cá, động vật có vỏ, trứng và các sản phẩm từ sữa.
Hàm lượng folate cao được tìm thấy trong các loại rau lá xanh, đậu, muesli, bông cải xanh, thịt bò, cải Brussels và măng tây.

Phụ nữ ăn chay có thể thay thế thức ăn động vật bằng đậu lăng, đậu, đậu phụ, trứng và sữa đậu nành. Bác sĩ có thể khuyến cáo bổ sung vitamin B12.

Ăn nhiều trái cây họ cam quýt và tránh uống trà, cà phê trong lúc ăn hoặc ngay sau bữa ăn, có thể giúp tăng hấp thụ sắt trong thức ăn.

Thuốc bổ sung

Tất cả phụ nữ mang thai đều được chỉ định bổ sung folate, cũng như ăn các thực phẩm giàu folate. Bác sĩ sẽ chỉ định bổ sung sắt nếu bạn bị thiếu sắt hoặc có nguy cơ bị thiếu sắt. Những người ăn chay và ăn chay trường có thể được bổ sung thêm vitamin B12.

Ths.Bs Lê Như Ngọc

Phòng khám Sản Phụ Khoa – Ths.Bs Lê Như Ngọc